Praca zdalna za granicą – przeprowadzka na miesiąc, a może na rok?

Praca zdalna za granicą to okazja do poznania wyjątkowych miejsc, zasmakowania obcej kultury i zwiedzenia świata. To opcja lepsza od wakacji ze względu na otrzymywanie stałego wynagrodzenia i doświadczenie prawdziwego życia w danym miejscu – z daleka od turystycznego zgiełku. Może pozwolić sobie na to coraz więcej osób, bo rynek pracy zdalnej rozwija się bardzo szybko. 

Praca zdalna z zagranicy możliwa jest dla przedstawicieli wielu zawodów. Choć jeszcze do niedawna sektor ten reprezentował głównie programista, praca zdalna za granicą obecnie obejmuje o wiele więcej stanowisk i sektorów . Dzięki temu też coraz więcej osób określa się mianem digital nomad. Co to jednak znaczy, z jakimi obowiązkami się wiąże oraz jak wygląda od strony ubezpieczeniowej i podatkowej?

Praca zdalna za granicą – spełnienie marzeń na wyciągnięcie ręki

Zalet, jakie ma praca zdalna za granicą, z pewnością nikomu nie trzeba przedstawiać. Przede wszystkim mowa tu bowiem o wartościach kulturowych i możliwości zamieszkania w wymarzonym kraju. Jednocześnie tego typu wyjazd nie wiąże się ze stałą przeprowadzką, bo trwać może od kilku tygodni do roku. Przez ten czas digital nomad pracuje zdalnie, czyli za pośrednictwem laptopa podłączonego do internetu. Po godzinach pracy natomiast poznaje lokalną kulturę, zwyczaje i odkrywa kraj z perspektywy mieszkańca. Praca zdalna z zagranicy jest więc szansą na zobaczenie świata z zupełnie innej perspektywy.

Digital nomad. Co to znaczy?

Praca zdalna za granicą jest ściśle połączona z pojęciem digital nomad, co tłumaczy się jako „cyfrowy nomada”. Jest to określenie opisujące osobę, która co pewien czas zmienia miejsce zamieszkania i „wędruje” po świecie, wykonując obowiązki zawodowe zdalnie. Komunikację ułatwiają w tym przypadku cyfrowe osiągnięcia techniki, takie jak internet, laptop oraz inne urządzenia mobilne. Z tej perspektywy więc to rozwój nowych technologii ułatwia i umożliwia digital nomadom prowadzenie takiego stylu życia. 

Praca za granicą: podatki

Jak rozliczana jest praca zdalna za granicą? Podatki nie mają litości i znajdą nas wszędzie, warto więc przed wyjazdem zainteresować się kwestiami rozliczeniowymi. Podatek w Polsce mają obowiązek rozliczyć osoby, które uzyskują dochody dzięki pracy w innych krajach i dla zagranicznych firm, ale są tzw. polskimi rezydentami podatkowymi. Ostatni aspekt weryfikuje: 

• przebywanie w Polsce dłużej niż 183 dni w roku;
• posiadanie w Polsce ośrodka interesów życiowych i/lub gospodarczych. 

Dodatkowo Polska ma podpisane umowy międzynarodowe z wieloma krajami, dzięki którym możesz uniknąć podwójnego opodatkowania. Oznacza to, że jeśli odprowadzasz podatek w innym kraju, w którym pracujesz, to prawdopodobnie nie będziesz już płacił go drugi raz w Polsce. 

Praca zdalna za granicą dla polskiej firmy

Wiesz już, jak wygląda kwestia rozliczenia, jeśli Twoja praca zdalna za granicą trwa mniej niż pół roku lub jesteś związany z Polską życiowo czy gospodarczo. Co jednak z osobami pracującymi zdalnie w polskiej firmie, które swoje obowiązki wykonują przez dłuższy czas z innego kraju? I co w przypadku, gdy praca zdalna za granicą opiera się na prowadzeniu własnej działalności zarejestrowanej w Polsce? Czy taka praca zdalna z zagranicy obarczona jest szczególnymi przepisami i jak wygląda jej rozliczanie?

Praca zdalna za granicą: umowa o pracę

Zgodnie z przepisami, praca zdalna wykonywana za granicą przez dłuższy czas nie jest zabroniona, nawet gdy pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę u polskiego pracodawcy. W takim przypadku rozliczyć się należy w Polsce. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy w grę wchodzi oddelegowanie do zagranicznej firmy lub wypłacanie pensji przez zagraniczny zakład. 

Długotrwała praca zdalna z innego kraju rodzi natomiast problemy natury ubezpieczeniowej. Zarówno pracownik, jak i jego pracodawca, mogą podlegać wtedy obcej jurysdykcji ubezpieczeniowej. Warto podkreślić tu jednak, że nie dotyczy to tymczasowych wyjazdów, np. na wakacje, podczas których obowiązki świadczone są zdalnie. Ponadto, nawet w czasie pracy za granicą, pracownik jest chroniony przepisami zawartymi w prawie pracy kraju, w którym podpisywał umowę. Przepisy obowiązujące w Unii Europejskiej wskazują np., że jeśli obowiązki zawodowe są wykonywane poza państwem zatrudnienia, to strony same mogą ustalić, których przepisów będą przestrzegać. 

Praca zdalna za granicą a ZUS

Praca zdalna z zagranicy wiąże się z uregulowaniem kwestii ubezpieczenia społecznego. Zgodnie z przepisami, składki muszą być opłacane w tym kraju, w którym wykonywana jest praca. Jeśli pieniądze nie wpływają do lokalnego systemu, to pracownik może mieć status osoby nieubezpieczonej. Oznacza to, że będzie musiał sam płacić za wizytę w szpitalu czy u lekarza. Co w takiej sytuacji z polskimi pracownikami pracującymi przez dłuższy czas w innym kraju z własnego wyboru? 

Przepisy mówią, że praca zdalna z zagranicy powinna wiązać się z płaceniem składek na ubezpieczenie społeczne w kraju wykonywania zadań. Przykładem mogą być kraje Unii Europejskiej: pracodawca sam musi zgłosić się w danym państwie jako płatnik za osobę zatrudnioną. Alternatywą jest zawarcie umowy określającej, że pracownik będzie rozliczał składki samodzielnie. 

Praca zdalna za granicą: B2B

Wyjaśniliśmy już, jak wygląda praca zdalna za granicą dla polskiej firmy, a co z samozatrudnieniem? Przepisy nie zabraniają zarejestrowania firmy w Polsce i tymczasowej pracy za granicą. W przypadku wyjazdu na dłuższy czas niezbędne jest jednak sprawdzenie przepisów podatkowych i ubezpieczeniowych konkretnego kraju. Zależnie od państwa może być wymagane np. odprowadzanie składek, opłata ubezpieczenia czy całościowe rozliczenie się na koniec roku. Warto także przejrzeć umowy międzynarodowe łączące to państwo w Polską, bo mogą Cię uchronić przed płaceniem podwójnych podatków. 

Czy opłacalna jest tego typu praca zdalna za granicą? B2B może przyjmować różny charakter, najczęściej natomiast daje to przedsiębiorcy ogromną swobodę. Cyfrowi nomadzi cenią tę wolność, szczególnie gdy weźmie się pod uwagę fakt, że teraz nawet obsługa księgowa może funkcjonować online. Osoba samozatrudniona nie musi nawet przyjeżdżać do kraju, by uzupełniać dokumentację, a wybierając kraj atrakcyjny pod względem podatkowym, może jeszcze na tym sporo zaoszczędzić.   

Praca zdalna za granicą: freelancer

Jaka jest najlepsza praca za granicą? Umowa o pracę czy B2B? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, bo każdy przypadek jest inny. Istnieje natomiast jeszcze jeden sposób wykonywania zadań z zagranicy. Mowa tu o freelancerach, którzy nie posiadają działalności, a jednocześnie nie są związani umową o pracę z żadnym pracodawcą. 

Często są to osoby zatrudnianie na umowy o dzieło lub zlecenie, realizujące zadania dla wielu firm czy też sprzedające swoje wyroby, np. grafiki czy zdjęcia. W takim przypadku ponownie najważniejsze jest zapoznanie się z przepisami podatkowymi kraju, w którym przebywa się przez dłuższy czas. Zwykle jednak rozliczenie następuje w Polsce, o ile w tym kraju rozliczają się też pracodawcy. Mniej skomplikowana jest też kwestia ubezpieczenia społecznego. Praca zdalna za granicą a ZUS w przypadku freelancer opiera się bowiem zwykle na samodzielnym regulowaniu opłat.

Praca zdalna za granicą – jakie zawody mogą sobie na to pozwolić?

Jak wspominaliśmy już wyżej, lista zawodów, możliwych do wykonywania zdalnie, stale się powiększa. Jeszcze do niedawna był to przede wszystkim projektant gier komputerowych, twórca stron internetowych czy innego typu programista. Praca zdalna za granicą obecnie jest już jednak dostępna także dla szerokiego grona osób zatrudnionych w mediach, sektorze marketingu i PR czy copywritingu oraz content writingu. Wiele klasycznych stanowisk korporacyjnych również można zajmować w trybie w pełni lub częściowo zdalnym. Zainteresowanie „zawodami mobilnymi” i ich rozwój nie słabną, a w dobie tanich lotów wizja pracy z egzotycznego miejsca jest wręcz szczególnie kusząca. 

Na co zwrócić uwagę, wybierając miejsce do pracy zdalnej?

Wylot za granicę z laptopem i ustalenie kwestii podatkowo-ubezpieczeniowych to nie wszystkie zadania, które stoją przed cyfrowym nomadą. Ważny jest także wybór odpowiedniej pracy oraz miejsca, w którym pensja pozwoli na swobodę i wygodne życie. Nie każda praca zdalna jest bowiem dochodowa na tyle, by móc zamieszkać gdziekolwiek, gdzie tylko będzie Ci się podobało.

Waluta i koszt życia

Jeśli pracujesz dla klientów z Polski, musisz wziąć pod uwagę też to, że Twoja pensja nadal będzie w złotówkach. Co miesiąc więc będziesz musiał skorzystać z kantora, aby wymienić środki na walutę obowiązującą w kraju, w którym przebywasz. To nie problem, o ile jest ona słabsza od złotówki, a koszty życia są porównywalne lub niższe. Nie w każdym państwie jednak tak to wygląda, musisz się więc na to przygotować. Nawet jeśli nie zarabiasz w PLN, tylko np. w USD albo w EUR, w przypadku większości krajów i tak będziesz musiał się uporać z przewalutowaniem, więc koniecznie weź to pod uwagę. Przed wyjazdem przeprowadź porównanie kosztów życia, biorąc pod uwagę wydatki na rozrywkę i wyższy koszt wynajmu mieszkania w trybie krótkoterminowym.

Opieka zdrowotna

Wypadki chodzą po ludziach, a im więcej czasu spędzisz za granicą, tym większa szansa, że przydarzy Ci się coś pechowego albo po prostu się rozchorujesz. Zastanów się, co zrobisz, kiedy podczas pobytu w obcym kraju będziesz mieć potrzebę uzyskania pomocy medycznej. Jeśli planujesz przez dłuższy czas mieszkać w jednym kraju, możesz rozważyć wykupienie ubezpieczenia medycznego u lokalnego ubezpieczyciela. W przypadku krajów Unii Europejskiej zainteresuj się kartą EKUZ. Jeżeli natomiast zamierzasz regularnie zmieniać miejsce pobytu, warto wykupić międzynarodowe ubezpieczenie zdrowotne zaprojektowane pod kątem podróżników.

Transport i dobór bagażu

Kolejną kwestią jest sama przeprowadzka. O ile chcesz mieszkać w kraju UE, to zapewne niezbyt dużo wydasz na przewiezienie rzeczy, choć i tak wiele zależy od ich ilości. Zabierając tylko najpotrzebniejsze artykuły, możesz wykupić np. dodatkowy bagaż podręczny, a jego koszt – wraz z biletem na samolot – nie przekroczy kilkuset złotych. Za wysłanie paczki do 10 kg również nie zapłacisz ok. 200 zł, więc Twoi bliscy będą mogli Ci bez problemu dostarczyć rzeczy, których zapomnisz. 

Sprawa komplikuje się jednak w przypadku wylotu na inny kontynent. Samolot do USA to już wydatek rzędu ok. 2000 zł, który w zależności od linii lotniczej zawiera najczęściej tylko jedną sztukę bagażu. Wykupienie dodatkowych walizek może kosztować ok. 300 zł, a podobnie kosztuje też wysłanie 10-kilogramowej paczki. Jeszcze droższa może być przeprowadzka do Azji – zależnie od regionu bilety lotnicze kosztują ponad 3000 zł. Koszt wysyłki paczki jest tu podobny jak w przypadku USA. 

O wiele droższa – niezależnie od kraju, w którym planujesz zamieszkać – jest przeprowadzka wraz z wyposażeniem mieszkania. Wynajmowanie busa w przypadku bliżej położonych państw kosztować może nawet ponad 10 tys. zł, a transport na inne kontynenty może być niemożliwy do zrealizowania lub kilkukrotnie wyższy. Bardzo kosztowne bywa też nadawanie ciężkich przesyłek o dużych gabarytach, dlatego też cyfrowi nomadzi rzadko decydują się na ten krok, nawet jeśli planują spędzić za granicą rok czy dwa lata.

Język

Jeśli porozumiewasz się językiem kraju, do którego planujesz się przenieść, nie będziesz mieć problemów komunikacyjnych. Jeżeli jednak chcesz organizować swoje życie w pełni po angielsku (bo na znajomość czy nawet zrozumienie polskiego w większości krajów raczej nie ma co liczyć), weź pod uwagę przeciętny poziom znajomości tego języka w miejscu, do którego się wybierasz. Mowa nie tylko o kraju, ale również regionie. W stolicy praktycznie zawsze komunikacja będzie łatwiejsza niż na wsi. W co biedniejszych krajach może być Cię stać na usługi tłumaczeniowe, ale nie zapomnij ująć tego w swoim budżecie.

Bezpieczeństwo

Na Polskę można sporo narzekać, dla wielu z nas autokrytyka to sport narodowy, ale pod względem bezpieczeństwa na tle większości innych krajów nasza sytuacja jest naprawdę niezła. Zanim zdecydujesz się na spędzenie dłuższego okresu w danym kraju czy mieście, sprawdź jego statystyki przestępczości i poczytaj opinie turystów oraz lokalsów. Nie chcemy Cię przesadnie straszyć, nawet w co bardziej niebezpiecznych regionach życie jakoś się toczy i większość podróżników jest zadowolona ze swoich wyjazdów. Promujemy po prostu świadome podejmowanie decyzji. Zbadaj poziom ryzyka w swoim miejscu docelowym, przemyśl temat i zdecyduj, czy jesteś gotów to ryzyko podjąć. Najlepiej poczytaj także o lokalnej kulturze i najczęściej spotykanych niebezpieczeństwach oraz trickach, których używają lokalsi, żeby ochronić się przed problemami. Sprawdź lokalne numery alarmowe i zapoznaj się z lokalną kulturą dotyczącą kontaktu z służbami porządkowymi. Zapisz także dane kontaktowe polskiej ambasady czy konsulatu i rozważ zarejestrowanie swojej podróży w rządowym systemie Odyseusz.

Pogoda

Wiele osób decyduje się na wyjazd w miesiącach zimowych po to, aby nie musieć męczyć się z niskimi temperaturami, śniegiem, oblodzeniem i pozostałymi przyjemnościami oferowanymi przez nasz kraj. Zanim kupisz bilety do kraju, który na pierwszy rzut oka wydaje się spełniać Twoje potrzeby, sprawdź prognozę pogody czy archiwalne dane o miesiącach, na które planujesz pobyt. Jeżeli chcesz kąpać się w morzu, zwróć też uwagę na temperaturę wody. Nasze wyobrażenie o warunkach pogodowych w nieznanym miejscu może nie mieć pokrycia w rzeczywistości, więc lepiej je zweryfikować, bo raczej nie chcesz natkąć się na sezon deszczowy albo dopiero na miejscu dowiedzieć się, że na Cyprze w styczniu wcale nie ma warunków do rozkosznego opalania!

Internet

Kluczowa sprawa dla każdego digital nomada. Zanim wybierzesz się w nowe miejsce, upewnij się, że jakość dostępnego tam internetu pozwoli Ci bez problemu wykonywać obowiązki, za które dostajesz pieniądze. Weź pod uwagę charakterystykę swojej pracy. Copywriter, który komunikuje się z klientami przez Slacka ma mniejsze potrzeby niż osoba, która regularnie musi uczestniczyć w wideorozmowach albo montażysta wideo, który codziennie przesyła klientom wielogigabajtowe pliki.

To jak? Czy praca zdalna z zagranicy brzmi jak coś, czego chcesz spróbować? Daj nam znać w komentarzach, jeśli zapomnieliśmy o czymś ważnym albo chcesz się podzielić swoimi doświadczeniami!